दिपेन्द्र कार्की बस्ताकोटी, दैलेख
भाद्र ५, २०८१
राज्यले शिक्षा स्वास्थ्य निःशुल्क भन्ने धारणा अघि सारेको भएपनि त्यो कागजका पानमा सिमित छ । हुनेखानेहरुका लागि सुगम क्षेत्रमा मात्र पहुचमा छ शिक्षा र स्वास्थ्य । यतिबेला शिक्षाको अवस्था दिनप्रतिदिन दुरासायि बन्दै गइरहेको छ । कतिपय स्थानमा आवश्यकता भन्दा बढि लगानी छ भने कतिपय स्थानहरुमा राज्यको नजर समेत पर्न सकिरहेको छैन ।
त्यस्तै राज्यको नजरबाट बाहिर रहेको एक विद्यालय हो ,दिपमाला आधारभुत विद्यालय । जुन विद्यालय कर्णाली प्रदेसको राजधानि सुर्खेत स्थित विरेन्द्रनगर नगरपालिकाको वडा नं. १ मा अवस्थित छ । दिपमाला आधारभुत विद्यालय दलित समुदायको करिब ७२ प्रतिशत वालवालिका अध्ययन गर्ने विद्यालय हो । दलित समुदायको विचमा रहेको उक्त विद्यालयमा उचित व्यवस्थापन हुन नसक्दा वालवालिकाको पठनपाठन समेत प्रभावित भइरहेको समयमा यतिबेला सोसेक नेपालको दृष्ट्रि उक्त विद्यालयमा परेको छ । दलित समुदायका विद्यार्थीहरु विद्यालय पोसाक देखि साधारण कपिकलमको व्यवस्थापन गर्न नसक्दा विद्यालय छोड्ने क्रम बढ्दै गइरहेको छ । दिनभरको ज्याला मजदुरीबाट साझबिहानको हातमुख जोर्न समेत धौधौ भइरहेको समय वालवालिकाको पठनपाठनको व्यवस्थापन गर्न समेत चुनौति रहेको दलित समुदायमा यतिबेला सोसेक नेपालको छात्रवृत्ति कार्यक्रमले ठुलो राहत मिलेको छ ।
सोसेक नेपालले एइआइएन लक्जम्वर्गको आर्थिक सहयोगमा विहानी परियोजना मार्फत विद्यालयको वालकक्षाको लागि ओछ्याउने कार्पेट, पिफर्म, खेल्ने सामाग्री देखि फर्निचरमा समेत यतिबेला सोसेक नेपालले व्यवस्थापन गरेको छ । जसले गर्दा भर्खर विद्यालय प्रवेस गरेका सानासाना वालवालिकाहरुका लागि ठुलो सहयोग भएको विद्यालयले जनाएको छ । अर्कोतर्फ उक्त विद्यालयका १४ जना दलित वालवालिका हरुलाई सोसेक नेपालले छात्रवृत्ति समेत प्रदान गरेको छ । विद्यालय पोसाक, कपि कलम, झोला देखि अन्य आवश्यक सामाग्रीबाट गरिबिका कारण जोखिममा परेका बालवालिकाहरुलाई ठुलो राहत भएको वालवालिका तथा तिनका अभिभावकहरुले बताएका छन ।
उक्त विद्यालयका वालवालिकाहरुलाई शैक्षिक सामाग्री वितरण कार्यक्रममा बोल्दै विरेन्द्रनगर नगरपाकिा वडा नं. १ का वडाध्यक्ष दिनेश खत्री ले विगका दिनहरुमा वालवालिकाको छात्रवृति लगाएत शैक्षिक सामाग्री दुरुपयोग भएको भन्दै वालवालिकाकै शिक्षामा सामाग्री प्रयोग गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।
गरिविको मारमा परेर शिक्षाबाट वञ्चित हुन लागेका वा शैक्षिक जोखिममा परेका वालवालिकालाई विभिन्न शैक्षिक सामाग्री र विद्यालय पोसाक लगाएत सामाग्री छात्रवृति स्वरुप प्रदान गर्दै सोसेक नेपालका कार्यकारी निर्देशक हिरासिंह थापाले छोरा र छोरीमा भेदभाव गर्न नहुने कुरामा जोड दिदैँ सानोसानो कुराको अभावमा विद्यालय छोड्दै गरेका दलित वालवालिकाहरुको लागि प्रदान गरिएको छात्रवृत्ती र राहतले उनिहरुको शिक्षा पाउने अधिकारको समेत सुनिश्चित गरिएको भन्दै खुशी व्यक्त गर्नुभयो ।
यसरी राज्यको काखैमा बसेर पनि नजरभन्दा बाहिर भएको एक कहाली लाग्दो उक्त विद्यालयका वालवालिकाहरुको शैक्षिक अवस्थालाई मजवुद बनाउन गरिएको यस सहयोगले ठुलो राहत महशुस भएको छ । हुनेखानेहरुका लागि त उक्त सहयोग केहि हैन तर हुँदा खानेहरुको लागि भने उक्त सहयोग एक वर्षभरीको कमाईको प्रतिफल हो ।