दैलेख २३ कात्तिक २०८१
दैलेख (सुर्खेत–दैलेख सडक अन्तर्गत दैलेख र सुर्खेतको सिमाना क्षेत्रमा फोर्स गाडी दुर्घटना भएको छ । हाइस दुर्घटना केहि समय अगाडी सुर्खेत दैलेख सिमाना रानिमत्तामा भएको हो । घटनास्थलमा दैलेख रानिमत्ता प्रहरी चौकीबाट प्रहरी टोली घटनास्थल पुगिसकेको छ भने अहिलेसम्म घाइते १३ जनालाई उद्दार गरेर प्रहरीले प्रदेश अस्पताल पठाएको र थप विवरण आउन बाँकी रहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय सुर्खेतका प्रहरी प्रमुख रुपेश खड्काले जानकारी गराउनुभयो । ।

कात्तिक १३, २०८१
दिपेन्द्र कार्की बस्ताकोटी

दैलेखको दुल्लु नगरपालिकाले चाडपर्व लक्षित बजार अनुगमन गरेको छ । दुल्लु नगरपालिकाको विभिन्न वडाहरुमा रहेको स्थानिय बजारलाई प्राथमिकतामा राखेर बजार अनुगमन गरिएको छ । दुल्लु नगरपालिका उपप्रमुख बिना कार्कीको संयोजकत्वमा इलाका प्रशासन कार्यालय दुल्लु , इलाका प्रहरी कार्यालय दुल्लुको सहयोगमा नगरपालिकाका कर्मचारीहरु, दुल्लु स्थित उद्योग वाणिज्य संघ , व्यापारी हरु लगाएत सरोकारवालाहरुको सहभागितामा बजार अनुगमन गरिएको छ । बजारमा अखाद्यबस्तुको विक्रिवितरण, म्याद नाघेका खाद्यपदार्थ, नापतौल, अबैध मदिराको विक्रिवितरण लगाएत व्यापार व्यावसाय दर्ता भए नभएको सन्दर्भमा कडाइका साथ अनुगमन गरिएको छ ।
अनुगमनको क्रममा बिना इजाजत विक्रि वितरणका लागि राखिएको मदिरा जफत गरिएको छ भने म्याद गुज्रिएका सामाग्रीहरु समेत नियन्त्रणमा लिइएको छ । बरामद गरिएकोल मदिरालाई नगरपालिकामा आई व्यापार दर्ता गराउदैँ प्रमाण पुगाएर आगामी १५ दिन भित्र फिर्ता लिनका लागि व्यापारीहरुलाई भनिएको छ भने अखाद्य र म्याद गुज्रिएका खाद्यबस्तुहरुलाई मुचुल्का बनाउदै सबैको रोहबरमा नष्ट गरिने बताइएको छ । अनुगमन को क्रममा स्थानिय नागरिकहरु र व्यापारीहरुले नियमित अनुगमन गर्नुपर्ने आवाज उठाएका छन भने देखावटीका रुपमा अनुगमन हुनुनहुने माग गरेका छन ।

कात्तिक १६, २०८१
दिपेन्द्र कार्की बस्ताकोटी

दैलेखको दुल्लुमा रहेको दुल्लु साहित्य प्रतिष्ठानले आज ११६औँ लक्ष्मी जयन्तीको अवसरमा महाकवि लक्ष्मी प्रसाद देवकोटाको जन्म जयन्ति तथा रचना वाचन कार्यक्रम सम्पन्न गरेको छ । दुल्लु स्थित विजया साहित्यिक पार्कमा रहको महाकवि देवकोटाको शालिकमा माल्यार्णपण पश्चात इलाइट होटेलको सभाहलमा कार्यक्रम गरिएको थियो । दुल्लु स्थित विभिन्न साहित्यकारहरुको सहभागिता रहेको उक्त कार्यक्रममा साहित्यकारहरुले आफुले रचना गरेका विभिन्न साहित्यहरु वाचन गरेका छन । कार्यक्रमकका मुख्य अतिथि दुल्लु नगरपालिकाका नगरप्रमुख भरत प्रसाद रिजालले साहित्य समाजको ऐना भएको भन्दै समाजमा विद्यमान विषयवस्तुलाई जस्ताको तस्तै साहित्यका माध्यमबाच चित्रण गनुपर्ने भन्दै त्यसमा दुल्लुका सन्दर्भमा पनि सकारात्मक कलम चलाउन अनुरोध गर्नुभयो ।
कार्यक्रम दुल्लु साहित्य प्रतिष्ठानका अध्यक्ष भुपेन्द्र प्रसाद रिजालको अध्यक्षतामा भएको थियो । कार्यक्रममा स्वागत साहित्कार चन्द्र रावत गुराँसले गर्नुभएको थियो भने सञ्चालन साहित्यकार गुरु प्रसाद उपाध्याय आदित्यले गर्नुभएको थियो ।

कात्तिक ८,२०८१

राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका पार्टीका अध्यक्ष राजेन्द्र लिंगदेलले जनताको मत नबदलिए सम्म देश बन्न नसक्ने बताउनुभएको छ । दैलेखको दुल्लु नगरपालिकामा पार्टीद्धारा आयोजित आमसभालाई संवोधन गर्दै अध्यक्ष लिंगदेलले विगत देखि वर्तमान अवस्था सम्म उहि पुराना पार्टीहरुलाई मत दिने र विकासको आशा मात्र गर्ने जनताको चेतनास्तर नबदलिए सम्म सच्चा देशभक्त पार्टी ओझेलमा रहने भन्दै शासक पार्टीहरुले जनताको मतको दुरुपयोग गरेको बताउनुभयो । उहाँले यतिबेला देशका मुख्य दुई ठुला पार्टीहरु मिलेर मनपरि शासन गर्दै आइरहको भन्दै भ्रष्ट्राचार र विकृति मौलाएको सन्दर्भमा राप्रपाले खबरदारी गर्दै आगामी दिनहरुमा आन्दोलनको तयारी समेत गरेको बताउनुभयो । उहाँले जुम्लाका मानिसहरुको चेतना खुलेको समयमा दैलेखका जनताको चेतना नखुल्नु दुःखको कुरा भएको भन्दै सच्चा र देशभक्त पार्टीमा सेवा गर्ने अवसर समेत आफुले प्रदान गर्नेमा दुईमत नभएको समेत बताउनभयो ।

कात्तिक ८,२०८१

राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका पार्टीका महामन्त्रि कुन्ती कुमारी शाहीले समग्र कर्णाली गरिब नभएको बताउदै वर्तमान अवस्था र पुराना पार्टीका शासकहरुले गरिब बनाइएको आरोप लगाउनुभएको छ । दैलेखको दुल्लु नगरपालिकामा पार्टीद्धारा आयोजित आमसभालाई संवोधन गर्दै नेता शाहीले विभिन्न क्षेत्रबाट कर्णाली सबै प्रदेशहरु भन्दा उत्कृष्ट भएको र यहाँका नागरिकहरु समेत सम्पन्न भएकोमा यतिबेलाको शासन प्रणाली र पालैपालो सत्ता चलाउने पार्टी र तिनका शासकहरुले समग्र कर्णाली र यहाँका नागरिकहरुलाई गरिब बनाएको बताउनुभएको हो । उहाँले जबसम्म पुरानै शैली बुझाई रहन्छ, जबसम्म यहाँका नागरिकहरुको चेतना खुल्दैन पुरानै पार्टीलाई मत जाहेर गर्छन तबसम्म कर्णाली गरिब नै रहने भएकाले सबैले राप्रपा जस्तो देशभक्त पार्टीलाई चिन्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।

कात्तिक ८,२०८१

राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका पार्टी प्रवक्ता तथा सांसद ज्ञानेन्द्र शाहीले समग्र कर्णालीका युवाहरुको साथमा आफु भएको बताउनुभएको छ । पार्टीको अभियानको क्रममा आज दैलेखको दुल्लुमा आयोजित आमसभालाई संवोधन गर्दै शाहीले यतिबेलाको सरकार र स्थानियतहहरु भ्रष्ट्राचारमा व्याप्त भएको भन्दै त्यसको खबरदारीमा युवाहरु एक हुनुकाु विकल्प नभएको बताउनुभयो । उहाँले यतिबेला युवाहरु विदेशिने क्रम बढेको भन्दै हरेक समस्यालाई समाधान गर्नका लागि अब बिचार परिवर्तनको आवश्यकता भएको भन्दै युवाशक्ती हरेक विकृति विसंगतिका विरुद्ध उत्रिनुपर्नेमा जोड दिदैँ त्यसको लागि समग्र कर्णालीको सबै युवाहरुको साथमा आफु सदैव रहेको बताउनुभयो । बाँकी भिडियोबाट…….

https://youtu.be/DtrXicLENPM (more…)

दिपेन्द्र कार्की बस्ताकोटी, दैलेख
कात्तिक ५, २०८१

लोकवार्ता परिषद् नेपालको १३औँ संघ गोष्ठि एक औपचारिक कार्यक्रमका बिच दुल्लुमा उद्ध्घाटन गरिएको छ । परिष्दको १३औँ संघ गोष्ठि अन्तरगत कात्तिक ३ गतेदेखी १२ गते सम्म सुर्खेतबाट सुरु गरिएको यात्रा आगामी कात्तिक १२ गते मुगुमा पुगेर सम्पन्न हुनेछ । समग्र कर्णाली प्रदेशको कला सँस्कृति परम्परा लगाएत पर्यटकिय क्षेत्रको वास्तविकता पहिचान गर्दै त्यसको प्रचारप्रसार गर्ने उद्धेश्यका साथ गोष्ठि फलदायि हुने अपेक्षा गरिएको छ ।
दुल्लुमा नवगठित लोकवार्ता परिषद नेपाल दैलेख शाखा द्धारा व्यवस्थापन गरिएको र दुल्लु नगरपालिकाद्धारा सहजिकरण गरिएको उक्त उद्धघाटन गरिएको कार्यक्रममा दुल्लु क्षेत्रमा विद्यमान पञ्चेबाजा, हुड्केनाँच, देउडा, ठाडिभाका, धमारी, भैनी, झोडा माँगल, तरबार नाँच लगाएत विभिन्न साँस्कृतिक झाँकीहरु प्रस्तुत गरिएको छ ।
कार्यक्रमको अवसरमा लोकवार्ता परिषद् नेपालका केन्द्रिय प्रतिनिधिहरु र प्राध्यापकहरुलाई दुल्लु क्षेत्रको परम्परामा आधारित दहिचाँवलको टिका र सेतो रुमालको पगरी बाँधेर सम्मान गरिएको छ भने कार्यक्रमलाई प्रभावकारीरुपमा सम्पन्न गर्ने सहयोगीहरुलाई प्रमाणपत्रद्धारा सम्मान गरिएको छ ।
कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि कर्णाली प्रदेश सामाजिक विकास मन्त्री घनश्याम भण्डारीले समग्र कर्णाली र त्यस भित्रको सिजाँ राज्यको हिउँदे राजधानीको रुपमा रहेको दुल्लु क्षेत्रको इतिहास र यहाँ भएका विविध कला सँस्कृति र पर्यटकिय क्षेत्रको प्रचारप्रसारका लागि संघगाष्ठि फलदायि हुने बताउनुभयो ।
सो कार्यक्रममा बोल्दै दुल्लु नगरपालिकाका नगरप्रमुख भरत प्रसाद रिजालले इतिकासका पानामा अंकित दुल्लुमा एतिहासिक नेपाली भाषाको शिलालेख समेत अवस्थित भएको सन्दर्भ उठान गर्दै दुल्लुको बारेमा सबै प्राध्यापकहरुको कलम चल्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।
कार्यक्रम लोकवार्ता परिषद् नेपाल दैलेख शाखाका अध्यक्ष लाल बहादुर रावतको अध्यक्षतामा भएको थियो । संघ गोष्ठि कार्यक्रम अन्तरगत ५ गते दुल्लु क्षेत्रका विभिन्न पर्यटकिय र धार्मिक क्षेत्रको अवलोकन भ्रमण गरिनुका साथै दिउँसा्े कार्यपत्र प्रस्तुत गरिने कार्यक्रम रहेको छ ।

दिपेन्द्र कार्की बस्ताकोटी, दैलेख
कात्तिक ३, २०८१

भैली खेल….
दैलेखको सात्तला भैलि एक एतिहासिक परम्परा हो । हरेक वर्ष दशै कोजाग्रत पुर्णिमाको अवसरमा खेलिने उक्त भैलि परापुर्वकाल देखि खेलिदै आएको छ । दैलेख अछाम कालिकोट लगाएत छिमेकि जिल्लाबाट समेत भैलि खेल्न र हेर्न मानिसहरु आउने गर्छन भने भैलिसँगै देउडाखेल लगाएत अन्य साँस्कृतिक कार्यक्रमहरु समेत हुने गरेका छन । पछिल्लो केहि समय मदिरा लगाएत विकृतिका कारण भैलि खेलमा समस्या भएपनि यतिबेला भने उक्त भैलिको रौनक बढेर गएको छ ।
यस वर्षको सात्तलाको भैलि दशैँको कोजाग्रत पुर्णिमाको राति कात्तिक १ गते र २ गते दिउँसो खेलिएको छ । आठबिस नगरपालिकाको १ नम्बर वडाक्षेत्रमा विद्यमान सात्तला भैली थापा नायक परम्परामा आधारित छ । नायकलाई काँधमा चढाएर पञ्चेबाजाको तालमा खेलीने भैलीको आफ्नै महत्व र विशेषता रहेको छ । स्थानिय परम्परालाई बचाउदैँ भैली खेल्नु साथै लामो समयको भेटघाट र स्थानिय उत्पादनको व्यापार समेत भैलीका विशेषता भएको स्थानियबासीको भनाई रहेको छ ।

यस वर्षको सात्तलाको भैली विगतको भन्दा केहि फरक देखिएको छ । कडा सुरक्षाका बिच स्थानिय युवाहरु, जनप्रतिनिधिहरु लगाएत समेत भैली व्यवस्थापनमा लागि परेका छन् । भैली खेल्नका लागि छिमेकी पालिकाका जनप्रतिनिधिहरु देखि कर्णाली प्रदेशका मन्त्रिहरु र प्रतिनिधिसभा सदस्यहरु समेत दैलेख सात्तला पुगेका छन । भैलीलाई हरेक वर्ष व्यवस्थापन गर्दै त्यसको प्रचारप्रसार र महिमा बचाई राख्नका लागि काम गर्दै आइरहेको भैली व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष एवं समाजसेवी भैरव बहादुर थापाको भनाई रहेको छ ।

त्यसो त विगत देखि यतिबेलाको समयसम्म प्रचलित सात्तलाको रात्रिकालिन भैली र मेलालाई गतिसिल बनाउनका लागि बजेट व्यवस्थापन गर्दै आगामी दिनहरुमा भैलिलाई परिमार्जित गर्दै दिउँसो रुपान्तरणको प्रयास समेत भइरहेको स्थानिय जनप्रतिनिधिहरु बताउँछन ।

यसरी एतिहासिक दैलेखको सात्तला भैली सिंगो कर्णाली प्रदेशकै एक परम्परा हो । जसलाई संरक्षण गर्दै समयको गतिसँगै आवश्यक व्यवस्थाप र परिमार्जित हुनु अति आवश्यक छ ।

दिपेन्द्र कार्की बस्ताकोटी, दैलेख
असोज २३, २०८१

कर्णाली प्रदेशको प्रवेशद्धारको रुपमा रहेको दैलेखको गुराँस गाउँपालिकाले अन्तरपालिका समन्वय वैठक सम्पन्न गरेको छ । जिल्लाका ११ वटा स्थानिय तहहरु मध्ये फरक पहिचान बनाएको गुराँस गाउँपालिकाले आफुसँग सिमा जोडिएका सुर्खेत ,अछाम, दैलेख र जाजरकोटका विभिन्न अन्य ८ वटा स्थानिय तहसँगको समन्वय, सहकार्य र भातृत्व कायम गर्न उक्त अन्तरपालिका समन्वय वैठक फलदायि हुने अपेक्षा गरिएको छ ।
गुराँस गाउँपालिकाद्धारा आयोजना गरिएको अन्तरपालिका समन्वय वैठकमा गुराँससँग जोडिएका दैलखका विभिन्न पालिकाहरु दुल्लु नगरपालिका, डुंगेश्वर गाउँपालिका, भगवतिमाई गाउँपालिका, सुर्खेतका बराहताल गाउँपालिका, चिंगाढ गाउँपालिका, बिरेन्द्र नगरनगपालिका अछाम जिल्लाको तुर्माखाँद गाउँपालिका लगाएत जाजरकोटको शिवालय गाउँपालिकाका प्रमुख उपप्रमुख लगाएत प्रतिनिधिहरुको सहभागिता रहेको थियो ।
जिल्लामै पहिलो पटक गुराँस गाउँपालिकाले सञ्चालन गरेको उक्त अन्तरपालिका स्तरिय समन्वय वेठकले पालिकाक्षेत्रका विभिन्न समस्या समाधानका लागि आवश्यक सहकार्य गर्दै समन्वयात्मक भुमिका निर्वाह गर्ने अपेक्षा गरिएको छ । अन्तरपालिका भित्रका सिमाविवाद, नदिजन्य पदार्थको उत्खनन र वित्रिवितरण, बन, नदी,खोला, सडक, विद्युत लगाएत विभिन्न विकास पुर्वाधारका सन्दर्भमा भएका समस्याको आपसी समझदारीमा समाधान गर्न सकिने बताइएको छ ।
उक्त अन्तरपालिका स्तरिय समन्व वैठक उद्धघाटनको क्रममा बोल्दै कर्णाली प्रदेश सामाजिक विकास मन्त्रि घनश्याम भण्डारीले आपसि अन्तरसम्बन्धमा रहेका पालिकाहरुले साझा समस्या पहिचान गर्दै त्यसको समाधानकालागि साझा धारणा बनाएको खण्डमा हरेक चुनौतिको सामना गर्न सहज हुने भन्दै गरिएको प्रयास उदाहरणिय रहेको बताउनुभयो ।

उक्त वैठकमा सहभागि विभिन्न पालिकाका प्रमुख तथा प्रतिनिधिहरुले आफ्ना साझा समस्याका सन्दर्भमा धारणा राख्दै हरेक विषयवस्तुहरुमा आफुहरुले गर्ने सहकार्य प्रति प्रतिवद्धता जनाएका छन । अन्तरपालिका समन्वय वैठकको अवसरमा बोल्दै गुराँस गाउँपालिका दैलेखका अध्यक्ष टोप बहादुर बिसीले वैठक सकारात्मक रुपमा सफल भएको भन्दै पालिका भित्रका हरेक समस्याको पहिचान गर्दै त्यसको समाधानको बाटो खोज्नका लागि समेत अन्तरपालिका स्तरिय वैठकको आयोजना गरिएको बताउनुभयो ।

उक्त गुराँस अन्तरपालिका स्तरिय समन्वय वैठकले १२ वुँदे साझा गुराँस रानिमत्ता २०८१ घोषणा पत्र समेज जारी गरेको छ ।

दिपेन्द्र कार्की बस्ताकोटी, दैलेख
असोज १८, २०८१

कर्णाली प्रदेशको डोल्पा जिल्लामा अवस्थित छ त्रिपुरा सुन्दरी । त्रिपुरा सुन्दरी मन्दिरको नामबाट यतिबेलाको त्रिपुरा सुन्दरी नगरपालिकाको नामाकरण समेत गरिएको छ । बडिमालिका देविको कान्छि बहिनीको रुपमा अवस्थित त्रिपुरासुन्दरी देविलाई बाला त्रिपुरा समेत भन्ने गरिन्छ ।
नौ बहिनी देविहरु मध्ये सबैभन्दा जेठि बाजुरामा अवस्थित बडिमालिका देवि र कान्छि बाला त्रिपुरा सुन्दरीलाई लिने गरिन्छ । प्राचिन किंवदन्ति अनुसार त्रिपुरा सुन्दरीको मन्दिर रहेको स्थानमा एउटा ढुंगे ओखलमा एक माना धान कुट्दा दुई माना देखि आवश्यकता अनुसार चामल हुने र पछि उक्त ओखललाई त्यस क्षेत्रका विष्ट समुदायले रातदिन खनेर पल्टाउन खोज्दा नौ वटा पुतलिहरु उडेको साथै अन्य पुतलिहरु गएपनि सबैभन्दा कान्छि बाला त्रिपुरा घाइते भई जान नसकेपछि सोहि स्थानमा देविका रुपमा बिराजमान भएको बुझिन्छ । जस बडीमालिका देवि बाजुरा,अनुसार जुम्लाकी कनका सुन्दरी , नेपालगञ्ज बागेश्वरी, खैराबांग भगवति सल्यान लगाएत अन्य देविहरुलाई बहिनीहरुका रुपमा लिइन्छ ।

बाजुराको बडिमालिका देवि दर्शनका लागि पुग्न नसकेपछि बाला त्रिपुरा देविको दर्शनले मनोकामना पुरा हुने भनाईमा डोल्पा जिल्लामा अवस्थित त्रिपुरादेवि मन्दिर क्षेत्रमा यतिबेला पनि देशका विभिन्न क्षेत्रहरुबाट विभिन्न पर्वहरुमा पैदलमाग र यातायातका साधनहरुबाट मानिसहरु दर्शनका लागि पुग्ने गर्दछन । जुन मन्दिर आवश्यक व्यवस्थापन र प्रचारप्रशारको अभावमा लुप्त अवस्थामा छ । बडादशैँ, चैतेदशै लगाएत विशेष तिथिहरुमा विशेष पुजाआजा हुने र सदाबहार खुल्ला हुने उक्त मन्दिरमा देशमा रहेका विभिन्न गुठिहरु जस्तै त्रिपुरा देविको नाममा समेत गुठी रहेको र त्यसैबाट विगतका दिनहरुमा पुजाआजा चल्ने भएको भएपनि यतिबेला मन्दिरमा चढेको भेटिबाट मन्दिरको व्यवस्थापन लगाएत पुजापाठ भइरहेको मन्दिरका पुजारी लक्ष्मी प्रसाद उपाध्याय न्यौपानेको भनाई रहेको छ ।

डोल्पा दुनै सडकसँगै विशेष र फराकिलो टापुमा भेरी नदिको किनारामा अवस्थित बाला त्रिपुरा सुन्दरी देविको मन्दिरको राज्य स्तरबाट आवश्यकता बमोजिम व्यवस्थापन हुन सकिरहेको छैन । मन्दिरको चौतर्फी स्थानियबासीहरुले घर टहरा निर्माण गरिरहेका छन भने यतिबेला पनि मन्दिरसँगै जोडेर धर्मशाला निर्माण गरिएको छ । साथै मन्दिर क्षेत्रमा पुग्ने अति विशिष्ट भक्तजनहरुका लागि विशेष सुविधासहितको धर्मशाला निर्माणको काम समेत भइरहेको छ जसले मन्दिरलाई कुरुप बनाउदै गइरहेको छ ।

यता उक्त मन्दिरको पहिचान सँग जोडिएको त्रिपुरासुन्दरी नगरपालिकाले पनि मन्दिरको व्यवस्थापनको लागि सामान्य सहयोग गर्दै आइरहेको छ । विगतका दिनहरुमा मन्दिर क्षेत्रमा भौतिक निर्माणका कामहरु नभएपनि यतिबेला मन्दिरको आवश्यकता अनुसार विभिन्न कामहरु भइरहको र थप बजेटको व्यवस्थाप समेत गरिएको त्रिपुरासुन्दरी नगरपालिका उपप्रमुख देवी घर्तीको भनाई रहको छ ।

यसरी देशकै मुख्य पहिचानको रुपमा रहेको त्रिपुरा सुन्दरी देवि मन्दिर पर्यटकिय र धार्मिक क्षेत्र समेत हो । देशका विभिन्न स्थानबाट पैदलयात्रा र यातायातका साधनहरुबाट हप्तौ लगाएर आउने पर्यटक र भक्तजनहरुका लागि त्रिपुरा सुन्दरी क्षेत्र सोचेजस्तै बनाउनका लागि राज्यस्तरबाट आवश्यक गुरुयोजना बनाइनुपर्ने आजको आवश्यकता हो ।